Uzun ve sağlıklı yaşamanın sırrı konusunda 5-6 tanede köşe yazısı hazırladım. Hala bir yanda yazılanları okumaya konuşulanları dinlemeye gayret ederken bir yandan da sağlıklı yaşlanmış insanların tecrübelerini öğrenmeye çalışırım. Bu konuda okuduğum yeni bilgiyi sizlerle paylaşacağım. Ama önceki yazılarımı okumanızı ve uzun ve sağlıklı yaşam için şu beş hususu kendinize rehber edinmenizi öneririm.
Beş Öneri
Olumlu Düşünme: Uzun yaşamak için olumlu düşünceyi önemsemekteyim. Bu konuyu aşağıda “pozitif psikoloji” başlığında biraz açarak değerlendireceğim.
Beslenme: Beslenme alışkanlığı doğal besinlere dayanmalıdır. Sebze tüketimi vazgeçilmezi olmalı insanın. Mideyi tam doldurmadan sofradan kalma prensibini başarı ile uygulamalı. Elbette bir uzun yaşam ustasının “Beyim! Sağlıklı kalmak istiyorsan sigaradan uzak kalmalısın” sözleri hep hatırlanmalı!
Hareketli Yaşam: Sağlıklı yaşamanın, kaliteli yaşlanmanın önemli bir ilkesi de hareketli yaşamdır. Sağlığını bozmayacak ölçüde bedenen çalışmak; miskinliğe, tembelliğe hayatında yer vermemek!
Dinlenme (Kaliteli Uyku): Çalışmak kadar dinlenmesini de bilmeli insan. Hele hele günde 6-7 saat kaliteli bir uykuyu ihmal etmemeli
Sosyalleşmek (Sosyal Ortam): Sağlıklı kalmak için sosyal ortam önemsenmesi gereken bir durum. Sosyalleşmek/toplumsallaşmak, birey kişilik kazanarak belli bir toplumsal çevreye hazırlanmak, toplumla bütünleşmek anlamına gelmektedir. Bu konuyu aşağıda biraz açarak “siyaset” başlığında değerlendireceğim.
Pozitif psikoloji
Psikolog Martin Seligman pozitif psikolojinin öncüsü ve en önemli savunucusudur. Pozitif psikolojinin 1990’lı yılların sonlarında başlayan bir akımdır ve günümüze geldikçe önem kazanan bir araştırma alanı haline gelmiştir. Pozitif psikoloji, hastalık ve rahatsızlıklara yapılan vurgunun da ötesine geçerek, psikolojik sağlık kaynakları üzerine dikkati çekmektedir. Seligman “İyi Oluş Teorisi” olarak adlandırdığı teorisi 5 unsura dayanmakta olup ilk sırada “Pozitif Duygu” bulunmaktadır.
Bu konuda yaşayan bir örneğe kulak verelim: Muazzez İlmiye Çığ 109. yaşını kutlamış. Kendisine yöneltilen “Muazzez Hanım, uzun ömrün sırlarını paylaşır mısınız?” sorusuna şu cevabı vermişti:
“Bu sorunun yanıtını ben de bilmiyorum. Bilsem kitabını yazarım. İyi düşün, mutlu olmaya çalış, kin besleme. Hayatta daima herkese iyi gözle baktım ve çok çalıştım. Çalışmayı her şeyden üstün tuttum. Hala da okuyorum, çalışıyorum. Çalışmak ve iyi düşünmek beni dinç tuttu. Sigara ve içkiyi hayatımda hiç kullanmadım, çok yürüdüm zamanında. Daima ölçülü olmaya çalıştım. Uzun ömrün sırrı bence bu.”
Uzun ömrü bir başka sırrı ise sosyalleşmek (sosyal ortam) olduğu düşüncesindeyim. Bu bakış açısı ile en son rastladığım yeni bir araştırmayı aktaracağım.
Siyaset
Avrupa Epidemiyoloji Dergisi'nde yayınlanan Oxford Population Health'teki araştırmacılar tarafından 11 yüksek gelirli ülkede (Avustralya, Avusturya, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda, Yeni Zelanda, İsviçre, Birleşik Krallık ve ABD) yürütülen yeni bir araştırmada politikacıların yaşam süreleri hakkında bilgi topladı.
Ortaya çıkan sonuçlara göre, politikacıların halktan ortalama 4.5 yıl daha uzun yaşadığı belirlendi. Araştırmada, farklı ülkelere göre sürenin değiştiği de vurgulandı. Buna göre, İtalya’da politikacılar halktan 7.5 yıl fazla yaşarken, İsviçre’de bu süre üç yılda kaldı.
Ömür uzunluğundaki farklılıklar için uzmanlar, politikacıların ortalama nüfus seviyesinin çok üzerinde maaşlar alması ve sağlık hizmetleri standartlarındaki farklılıklar ile diğer çeşitli faktörlerden kaynaklanabileceğini öne sürüyorlar. Araştırmacılar, sonuçların düşük ve orta gelirli ülkelere genellenmesi hususunda çekinceli.
Türkiye’de politika yapmanın ömür uzunluğuna etkisini bilmiyoruz. Ama siyaseti sosyalleşme aracı görüyorsanız belki ömrünüze ömür katabilirken stres kaynağı olacaksa tam tersi etki gösterebilir.
Tercih sizin.
Son söz: Sağlıklı uzun ömür için kaliteli yaşam şarttır.
İsmail GÜVENÇ
- 278Makale
Sarartılmış Meyveler Sağlığa Zararlımı?
Uzun İktidar Dönemi Kalkınmada Başarı Sağlar mı?
Türkler-Müslümanlar Tembel İnsanlar mı?
Uluslararası Başarı Nasıl Kazanılır?
Şampiyon Olamasak Bile Dünya Liginde Oynamak!
DÜNYA GIDA GÜNÜNDE,İNSANLIĞIN BİR KISMI AÇKEN
İnsanın “Olgun İnsan” Olma Çabası
“Hukuk” Ne Zamandır Kullanılmakta?
Tarımının Önündeki En Büyük Engel: Plansız Üretim
ZAYIFLAR GÜÇLÜLERİ TAKLİD EDER
Değerinizi Sosyal Statünüz mü Belirler?
Değerinizi Sosyal Statünüz mü Belirler?
Değerinizi Sosyal Statünüz mü Belirler?
Hakikati Keşfetmek ve Yarına Işık Tutmak
Neden Geri Kaldılar: Mutlu Yoksulluk!
Kurusıkı Atmak: Neden Bitmez, Kim Kazanır?
Hayata Boş Gurur İçinde Bakan’lar
Türkiye’nin Su Potansiyeli ve Projeksiyonu
Kötülüğün Bir Şekli: Kralcılık
Asıl Soru(n): Uzay Mekiğini Nasıl Yakalayacağız?
Angarya Canavarından Kurtuluş Yokmu?
Bilimsel Gelişmeye Din Engel Oldu mu?
Bilimde Gecikmek: Osmanlı Örneği (2)
Bilimde Geç Kalmanın Bedeli: Osmanlı Örneği (1)
Genç Nüfus Eğitimde Harcanıyor mu?
Eğitimde Reform: Üniversite Diplomasının Önemi:
Mutluluğun Bağlı Olduğu Faktör!
Kutuplaşmış Düşünmek: Tarım Sektöründe Gerçekler
Türk Tarımı Ne Yönde Gelişmekte (2)
Türk Tarımı Ne Yönde Gelişmekte
İnsanları Perişan Eden Gizli Güç Nedir?
Bilim Tarihi: Yeşil Aydınlanma
Büyük Acıyı Anlamak ve Çare Olmak
Hayattan Öğrenmenin Maliyeti Nedir?
Öğrenmek Yöntemi Olarak Yaşam Deneyimi
Vahşi Dünyada Hayatta Kalmak için Ne Yapmalı?
Hangi Hedefe Hangi Yolla Gitmeli?
Profesyonelin Profesyonellikten Uzaklaş(tırıl)ması
Büyük Adamı Tanımak ve Tanıtmak
İnsanın Özgürlüğü ve Hayatın Anlamı
Bir Zamanların Kanseri Nasıl Çözüldü?
Tarımla Ekonomik Kalkınma Mümkün Mü?
İnsan Sermayesi Eğitimde Öğütülüyor mu?
Hastalığımızı Nedeni: Boş Gurur
Akıllılar mı Yoksa Deliler mi Düzeltebilir?
Seçilmek İstenenlerin Alternatif Maliyeti Nedir?
Kahramanlığın Destanını Yazmak: 12 Şubat
Toplumsal Yaşamda Kurallar: 46 Altın Anahtar
Kışın Domates Tüketilmesi Sağlığa Zararlımı?
Doğru Zamanda Doğru Yerde Olmak Şans mıdır?
Kim(ler) ?nsanl?k Devrine Girmeli?
Türkiye Dünyada 4. Sırada ve %7.1’lik Bir Paya Sahip
Aryan Ülkesinde Daha Özgür ve Refah Olma Çabaları
Kim Daha Vatansever: Maaşsız Çalışmadan Nobel’e
Devletten Önce Üniversite Kurmak: Yahudiler nasıl Başardı?
Kimyasal (İlaç) Kullanımı: Tarımsal Ürünler ve İnsan Sağlığı
Aşılı Karpuz Tüketimi ve Sağlığa Etkisi
Mutlu Hayat: Tercihler ve Bilinç
Mutlu Hayat: Tercihler ve Bilinç
Tercih Yaparken Hangi Ölçütler Dikkate Alınmalı
Uzun Hayatının Yeni Bir İlkesi
Ekonomide/Tarımda Kurtuluş Devletçilikte mi?
Paul Pelosi’nin Başına Bu Gelmeli miydi?
Kurumsal Dinin En Önemli Görevi Nedir?
Üniversitelerin En Önemli Görevi Nedir?
Düşünmeyi Konfor mu ya da Yoksunluk mu Öldürür?
Düşünmek zenginin mi ya da Fakirin mi işi?
Mevzuat Zeytinlikler Hakkında Ne der?
Patagonya ikliminde insan yetişir mi?
Kurtarıcı Kurtarılmak Durumunda Kalırsa
Mumlanan Meyve ve Sebzeler Sağlığa Zararlı mı?
Yaftalama ve Zehirle(n)menin Temeline Ne Var?
Yakıta İhtiyaç Duymayan Araçlar Hayatımıza dahil olacak mı ?
Koronavirüs Tarımsal Üretimi Nasıl Etkiledi?
Psikolojik Açıdan Kuran’a Bakış
Pandemi ve Sonrasında Üniversite Eğitimi Neye Evrilir?
Üniversiteyi Profesörler mi ya da Profesyoneller mi Yönetmeli?
Rektör Seçme Yöntemi Nasıl Olmalı?
Osmanlı Modernleşmek İstemedi Mi?
Tarımda Üretim Planlaması Şart: Turunçgiller
Nesiller Yüzyıllardır Neden Kavruk?
Modern İnsanın Sorunu: Yalnızlık
Bilimsel Olmayan Düşünceler Hayal Olur
Büyük Bir Milletiz! Ama Kısır Tartışmalar Baydı
Aşılı Karpuz Tüketimi Sağlıklı mı?
Ekonomik Gerçekler ve Fındık Üretimi
İnsanların İçinde Büyüttüğü Nedir?
Tarımda Sektöründe Temel İki Sorun!
Bu Yaklaşım İndirgemecilik Değilse Nedir?
Aklı Olana Deli Gömleği Giydirilemez
Gençler(i) Hayatta(n) Ne Beklemekte?
Covid-19'u Nakavt Etmek: Uzmanlar(!) Kayıp
Doğu ve Batı: Hangisi Açık Toplum?
Tarımsal İlaç Kullanımı Artıyor mu?
Postkovid-19: Küresel Gıda Güvenliği Riskte mi?
Gıda Güvenliği Ulusal Güvenliğin bir Parçası Mıdır?
Değişim: Anakronistik Zihniyet
Kovid-19: Tepe Noktası ve Normale Dönme
Kovid-19: Bilim mi Yoksa Din mi Kazandı?
Koronavirüsü Hangi İklimde Daha İyi Yayılır? -2-
Koronavirüsü Hangi İklimde Daha İyi Yayılır? -1-
Pandemi: Virüs ve Virüslü Zihniyet
Korona Virüsü ve Tarımsal Ürün Fiyatları
Tarım Stratejik Bir Sektördür!
Herkesin Bir Öyküsü Var, Ama...
Toplumun Ortak Aklına Güven Olur Mu?
İnsan, Psikoloji ve Siyaset Üzerine Aforizmalar
Depremi Yaşamak: 1983’den 2020’e
Eriyip Buharlaşan Buzdan Geriye Boş Kap Kalır
Ağaca Bak Ama Ormanı Görmeyi de İhmal Etme
Başarı, Tabiat ve Sağlık Aforizmaları
Eğitim-Öğretim Planlamasını Kim Yapıyor?
821 Milyon Aç İnsan Varken Dünya Gıda Günü Kutlamak
Organik Ürünlerin Ne Kadarı Organik?
Üniversite ile Yukarı Doğru Hareketliliğin Sonu Mu?
Ahvalimizin Anlattığı: Paradigmanın İflası
Eğitimle Yukarı Doğru Hareketliliğin Sonu Mu?
Türk Ailesi İşlevini Yerine Getiriyor mu?
Başarının Sırrı: Kendini Yönetmek
Sınavsız Liseye Geçiş Hayali Ne Durumda?
İnsanlığın En Önemli Keşiflerinden Biri !
Harvardlı Bir Dekanın Endişesi
Aydınlar Toplumu Niçin Dönüştüremez
Maneviyatsılık ve Din(i)darlık Sorunu
Manavdaki Yangın ve Milli Vicdani Çözüm
Memleket Ahvalini Kime Soralım ?
Resmi Ortamlarda Görgü Kuralları
Türk-İslam Dünyasında İnsan Sermayesi
Karaya Sabun, Deliye Öğüt Neylesin..
Büyüdükçe Mi Gerçekler Anlaşılır?
Eğitimde Kıyameti Kim Koparacak?
Başarıda Genetik ve Çevre Etkisi
Fuat Sezgin'in Düşündürdükleri -2-
Fuat Sezgin'in Düşündürdükleri
Yeni Üniversite Kurmak ve Bölgesel Kalkınma -2-
Yeni Üniversite Kurmak ve Bölgesel Kalkınma
Yeni Üniversite Kurmak ve Bölgesel Kalkınma
Kutsal İle İnsanları Kandırmak
Muasır Dünyada Yer Alabilir Miyiz?
Üniversite Eğitiminde Sorun Kimin? -2-
Vatan-Din Bahsi ve Sade Vatandaş
Üniversite Eğitiminde Sorun Kimin?
Paşa Dedesi İbrikçi Çıktığında
Milletlerin Kahramanlık Destanları Vardır
Ailede Mutlu ve Başarılı Olmak -1-
Ölümü Yaklaşan … Mescidin Duvarına …
Köşe Yazarları Kimin Sesi Olmalı?
Memleket Ahvalini Kime Soralım -2-
Memleketin Ahvalini Kime Soralım?
Fazla Eğitim Mutlu Etmiyor mu?
Karanlığın Gelmemesi İçin Ne Yapmalı?
Eğitimde Mi Problem Var Yoksa Yönetimde Mi?
Bilginin Değere Dönüştürülmesi
Sera Ürünleri Sağlıklı Mı? -2-
Sınavsız Yerleştirme Mümkün Mü? -2-
Sınavsız Yerleştirme Mümkün Mü?