Punto:
Dinle
ÜÇ FARKLI DÖNEME GÖRE TÜRK EKONOMİSİNİN; BÜYÜME ORANLARI, GSYH RAKAMLARI VE CARİ AÇIK MİKTARLARININ MUKAYESE EDİLMESİ.
Türk Ekonomisinin son 40 yılını teşkil eden dönemleri mukayese etmeden önce 1983 yılına kadar olan dönemlere ait büyüme rakamlarını özet halinde vermek suretiyle, esas olarak 1983 ve sonrasını karşılaştırmalı olarak inceleyecek olursak;
• 1924-1938 arası Atatürk döneminde Türkiye ekonomisinin ortalama yıllık kalkınma hızının %7,39 olduğunu,
• 1939-1949 arası İnönü döneminde ortalama yıllık büyüme oranının %0,50 olduğunu,
• 1950-1960 arası DP döneminde ortalama yıllık kalkınma hızının %5,93 olduğunu,
• 1961-1964 arası ara dönem hükümetlerinde yıllık büyüme ortalamanın %5,45 olduğunu,
• 1965-1971 arası AP döneminde yıllık ortalama büyüme hızının %5,76 olduğunu,
• 1972-1983 arası koalisyonlar ve 12 Eylül darbe döneminde ise %3,73 oranında ortalama büyüme sağlandığını tespit ederek, asıl inceleme konumuz olan 1983-2020 arası döneme gelecek olursak;
1984-1991 ANAP DÖNEMİ:
Yıllar: Büy. oranı: GSYH/Mil $ Cari Açık/Milyar $
1984 %7,11 60 (-) 1,439
1985 %4,30 69 (-) 1,013
1986 %6,76 75 (-) 1,465
1987 %9,81 86 (-) 0,806
1988 %1,45 91 (+) 1,596
1989 %1,63 108 (+) 0,938
1990 %9,37 152 (-) 2,625
1991 %0,35 152 (+) 0,250
Ortalama %5,04 (-) 4,564 Milyar $
1992-2002 KOALİSYONLAR DÖNEMİ:
Yıllar: Büy. oranı: GSYH/Mil $ Cari Açık/Milyar $
1992 %6,40 160 (-) 0,974
1993 %8,14 182 (-) 6,433
1994 %(-)6,08 131 (+) 2,631
1995 %7,95 172 (-) 2,339
1996 %7,12 185 (-)2,437
1997 %8,29 191 (-)2,638
1998 %3,86 271 (-)2.000
1999 %(-)6,08 248 (-)0,925
2000 %6,34 265 (-)9,920
2001 %(-)9,54 197 (+)3,760
2002 %7,94 238 (-)0,626
0rtalama %3,12 (-) 21,904 milyar $
2003-2019 AKP DÖNEMİ:
Yıllar: Büy. oranı: GSYH/Mil $ Cari Açık/Milyar $
2003 %5,87 312 (-) 7,554
2004 %9,86 404 (-)14,198
2005 %7,64 499 (-)20,988
2006 %5,97 548 (-)31,168
2007 %5,03 677 (-)36,949
2008 %0,85 663 (-)39,425
2009 %(-)4,70 645 (-)11,358
2010 %8,49 748 (-)44,616
2011 %11,11 730 (-)74,402
2012 %4,79 877 (-)47,963
2013 %8,49 951 (-)63,642
2014 %5,17 934 (-)43,610
2015 %6.09 855 (-)32,145
2016 %3,18 861 (-)33,139
2017 %7,47 851 (-)47,347
2018 %2,83 784 (-)27,158
2019 %0,9 753 (+)1,600
17 Yıllık Ortalama %5,23 (-) 574,062 milyar $
* 8 YILLIK ANAP DÖNEMİNDE CARİ AÇIK TOPLAMI SADECE 4,564 Milyar $ MİLYAR $ OLMUŞTUR. YANİ GSYH’NIN ANCAK %0,57 ORANINDA CARİ AÇIK VERİLMİŞTİR.
* 8 YILLIK ANAP DÖNEMİNDE ORTALAMA YILLIK BÜYÜME ORANI; %5,04 OLMUŞTUR.
* 11 YILLIK KOALİSYONLAR DÖNEMİNDE CARİ AÇIK TOPLAMI: 21,904 $ MİLYAR $ OLMUŞTUR. YANİ BU DÖNEMDE GSYH’NIN %1,02 ORANINDA CARİ AÇIK VERİLMİŞTİR.
*11 YILLIK KOALİSYONLAR DÖNEMİNDE ORTALAMA YILLIK BÜYÜME ORANI; %3,12 OLMUŞTUR.
* 17 YILLIK AKP DÖNEMİ CARİ AÇIK TOPLAMI: 574,062 MİLYAR $ OLMUŞTUR. YANİ GSYH’NIN %4,75 ORANINDA CARİ AÇIK VERİLEREK BU ALANDA REKOR KIRILMIŞTIR.
* 17 YILLIK AKP DÖNEMİNDE ORTALAMA YILLIK BÜYÜME ORANI İSE; %5,23 OLMUŞTUR.
Bu rakamlardan anlaşılması gereken tek ve en önemli tespit; AKP ÖNCESİ CUMHURİYET HÜKÜMETLERİNİN, ülkenin ve milletin öz kaynaklarıyla ekonomik büyüme ve kalkınmayı sağlamaya çalıştıklarıdır.
AKP döneminde sağlanan büyüme rakamlarının ise, bütünüyle “cari açık, dış borçlanma ve tüketime dayalı” olduğu gün gibi ortada olduğu gibi, MALİYE POLİTİKASI OLARAK DA VERGİ GELİRLERİ artışı bütünüyle ithalat artışına bağlanmıştır…
Nitekim Maliye Bakanlığı Bütçe Kontrol Genel Müdürlüğü’nün internet sayfasındaki veriler incelendiğinde görüleceği üzere; “VERGİ GELİRLERİNİN BÜTÇE HARCAMALARINI %80 ORANINDA KARŞILADIĞI” yıllara bakıldığında, bu yıllar cari açığın GSYH’ya oranının %5’in üstüne çıktığı yıllardır. Mesela cari açık vermediğimiz bir yıl olan 2019 yılında bu oran %67’ye düşmüştür.
AKP hükümetleri 2003’de %60 olan ve 2004 yıllında ise %66,4 olan bu oranları, ithalatı ve cari açığı patlatarak tedricen %74’den başlayarak %80,7’lere kadar çıkarırken, verginin kaynağı asla ve kat’a üretim ve kazanç olmamış, harcama ve tüketim üzerinden vergi toplamışlardır.
Görüldüğü üzere; AKP dönemini tanımlamak istersek, DÜŞÜK KURA DAYALI İTHALAT, CARİ AÇIK, TÜKETİM, DIŞ BORÇ VE HARCAMA ÜZERİNDEN VERGİ TOPLANAN MALİYE POLİTİKASI VE BÜTÇE GELİRLERİNİN %6,5’UNUN SOSYAL YARDIM ADI ALTINDA SEÇMENİ REHİN ALMAK İÇİN KULLANILDIĞI, GERİ KALAN KAYNAKLARIN İSE YANDAŞLARA AKTARILDIĞI BİR YANAŞMA EKONOMİSİDİR.
Aynı şekilde yukarıda verdiğimiz “BÜYÜME” oranlarının hesaplanmasında “Hane halkları özel tüketim harcamalarının” büyüme rakamlarını yaklaşık %65 oranında etkilediğini de vurgularsak, bu tablolar daha da anlamlı hâle gelecektir.
Bu vesileyle GSYH rakamları hesaplanma yönteminin AKP döneminde iki defa değiştirilerek, kağıt üzerinde tam 265,8 milyar $ artırıldığını da ifade etmeliyiz…
Bütün bu verilerle birlikte sorulması gereken soru ise; “peki biz bu döviz cinsinden cari açığı nasıl finanse ettik” şeklinde olmalıdır.
Bu sorunun cevabı; 62 milyar $’lık kamuya ait kurumları özelleştirdik, 467 milyar $ dış borç aldık ve başta bankacılık olmak üzere özel sektöre ait varlıkların bir kısmını da sattık…
Bu dönemde Türk ekonomisi olarak tam 174,3 milyar $ dış borç faizi ödedik.
Yine merkezi hükümet borçları için bu dönemde 68 milyar $ ve 725 milyar TL faiz ödedik…
Rubil GÖKDEMİR
