Necdet BAYRAKTAROĞLU
Punto:
Dinle
Osmanlı Devletinin 1. Dünya Savaşına girmesi üzerine, Müttefik Devletler (İngiltere-Fransa-İtalya-Yunanistan) Çanakkale ve Gelibolu üzerine bir çıkarma yaparak Osmanlı başkentini ele geçirmek istiyorlardı.
Müttefik donanması Çanakkale Boğazından bütün gücüyle saldırıya geçti. Ancak Boğaz muharebesi, Mehmetçiğin ve Türk topçusunun zaferiyle sonuçlandı. Müttefik donanmasının kimisi battı, kimisi ağır yara aldı, birçok da asker zayiatı verdi.
18 Mart 1915 tarihindeki Çanakkale Boğazı yenilgisinden sonra Müttefikler, Gelibolu’ya asker çıkarmaya karar verdi. Karadan çıkarma yaparak Gelibolu’yu ele geçirmek ve İstanbul’a doğru ilerlemek istiyorlardı. 25 Nisan 1915 sabahı Müttefik çıkarması başladı. İlk önce Saroz Körfezi ve devam eden kıyılara asker çıkararak, Türk kuvvetleri Komutanı Alman General Sanders’i şaşırtmak istiyorlardı. Daha sonra esas çıkarma hareketlerini Seddülbahir ve Arıburnu’na yoğunlaştırdılar.
Seddülbahir bölgesine çıkarma yapan müttefik kuvvetlere karşı Türk kuvvetleri çok büyük başarı kazandı. Kahramanca savaşan Türk askeri düşmanın iç kısımlara sokulmasına engel oldu. İngilizler, Fransızlar, Anzaklar ve Gurkhalar hem denizden top ateşi ile hem karadan saldırdıkça, tepeleri aştıkça, karşılarında Türk askerini buluyorlardı. Gemilerden atılan top atışlarına sığınan düşman askeri, canını zor kurtarıyordu. Buradaki savaşlar bir meydan savaşı değildi. Birkaç adımlık dar, topraklar ve dik yamaçlar üzerinde binlerce insanın yüz yüze, kucak kucağa savaştığı, boğuştuğu yerlerdi. Çok kanlı çarpışmalar oluyordu. Yer yer savaş karşılıklı siper savaşına dönüşüyordu.
Bigalı da ve 5. Kolorduda bulunan Kurmay Yarbay Mustafa Kemal’in birliği bu bölgeye kaydırıldı. Kendi insiyatifini kullanan Yarbay Mustafa Kemal, birliğinden 57 Alayı Kocaçimen Tepesi üzerinden düşman üzerine gönderdi ve taarruz ettirdi. Bu saldırı ile, düşman kuvvetleri durdurulduğu gibi geri çekilmek zorunda bırakıldı.
Savaş planında ve savaşta, Alman General Sanders’in birçok hataları ortaya çıkıyordu. Bölgedeki Türk kuvvetlerinin yanlış taktik ve hareket tarzı yüzünden zorluklar yaşanıyordu.
Yarbay Mustafa Kemal bu hataları ve yanlışlıkları gördükçe öfkeleniyor, kabul edemiyordu. Durumu Başkomutan vekili Enver Paşa’ya bir mektup yazarak aktardı. Mektubunda şöyle diyordu.
Aziz Huzura
3 Mayıs 1915
Sayın Büyüğüm,
Önce yüce kişiliğinize bu bölgenin bütün bölgelerle olan önemli farkını arz etmiştim. Maydos bölgesindeki kuvvetlere kumanda ettiğim zaman, aldırdığım tertiple düşmanın karaya çıkmasına imkan verilmeyebilirdi.
VonSanders Paşa Hazretleri, bizi, bizim orduları ve ülkemizi tanımadığı, araştırmak için yeteri kadar bir zamana da sahip olmadığından, kıyıdaki çıkarma yerlerini iki tarafa açık bırakacak tertipler almış ve o gün düşmanın karaya asker çıkarmasını kolaylaştırmıştır. Ben, düşmanın Arıburnu kesimine dört tugayı çıktığı zaman, bölge kumandanlığını üstlenen Albay Sami Bey tarafından haberdar edildim. Bu kuvvetin kuzey yanına taarruz ederek hepsini denize döktüm. Fakat düşman aynı kuvvetleri tekrar aynı bölgeye çıkardı ve karşı taarruz yaptı. Bunu defettim. Tümenime katılan birliklerle tekrar üstün kuvvete taarruz etmekten başka çare bulamadım ve yine düşman perişan edildi. Fakat düşman üçüncü defa olmak üzere çıkarmayı tekrarladı. Bu defa da taarruz ediyorum. Kıt’alarım hücum mesafesinde düşmanla karşı karşıya bulunuyor. Arazinin örtüsüz oluşu, ast kumandanların sevk ve idaredeki beceriksizlikleri yüzünden kesin sonuç henüz alınamıyor. Bu durumumuzla dahi, düşmanın boğazı zapt etmek üzere çıkardığı kuvvetler imha edilmiştir. Savunma durumunu korumaya çalıştığı ve hareket üstlerine uzaktan yeni takviyeler getirmekle meşgul olduğu kanısındayım.
Vatanımızın savunmasında kalbi ve vicdanları bizim kadar çarpmadığı şüphe olmayan başlarında Sanders olmak üzere bütün Almanların düşünce güçlerine güvenmemenizi kesinlikle temin ederim. Sonuç olarak buraya gelecek bizleri onurlandırmanız ve genel durumumuzu görerek, bizzat sevk ve idare etmeniz yerinde olur kardeşim.
Yarbay Mustafa Kemal
XIX. Tümen Kumandanı
Daha sonra Anafartalar Grup Komutanlığına terfi ederek atanan Albay Mustafa Kemal, Mehmetçikle Anafartalar’da destanlar yazdı. Düşmanı önce Anafartalar ve Arıburnu, daha sonra da Seddülbahir bölgesinden geldikleri yerlerine gönderdi.
Kaynaklar
Nurten Arslan –Bir Kahraman Doğuyor – Mavikuş Yay. Ank. 2008
Necdet Bayraktaroğlu- Tarihimizdeki Muhteşem Mektuplar- Panama Yay.- Ank. 2012