Punto:
Dinle
Esmai Hüsna
25. KARîB
(Çok Yakın)
Esmai Hüsna; “Allah’ın güzel isimleri” demektir.
İnsan taptığı varlığı tanımak ister.
Allah’ı gereği gibi bilmeden, tanımadan ve anlamadan ibadet edilemez, bu kesin. Kesin olan bir şey daha var; Esmai Hüsna bilinmeden Allah gereği gibi tanınamaz.
Bir mümin için Allah’ı tanımak olsa da olur değil; olmazsa olmaz bir konudur.
İnsan Allah ile tanışmalıdır. Rabbimiz bizimle tanışmayı öyle arzuluyor ki, Kur’an’da 99 Esması ile binlerce defa kendisini takdim ediyor.
Rabbimiz bekliyor; ne zaman tanışacağız diye.
Buyurunuz Yaratanımızla tanışmaya devam edelim:
EL KARîB
Karîb; hem çok yakın olan, hem de kendisine yakın olunmak istenilen demektir.
Kurb, yakın manasındadır.
Kurban yakınlaşan, kurbanlık yaklaştıran demektir. Kişiyi Allah’a yaklaştıran he şey kurbanlıktır. Âdem’in iki oğlu da, kendilerini Allah’a yaklaştıracak kurban sunmuşlardı (Maide 5:27).
Kurban bayramında kurbanlık hayvan kesilir, insan kurban olur. Kurban bayramı, Allah’a yakınlaşma bayramıdır, bir vesiledir.
Yakın olan övülür ve O’na yakın olunmakla övünülür.
ALLAH’A YAKLAŞTIRAN EN SOMUT İBADET: KURBAN
“Allah’a kurbanların ne etleri ne de kanları ulaşır. Sizden Allah’a ulaşan takvanızdır ( Hacc22:37).”
Kurbanlık hayvanın eti, maddi âlemdeki insanlara yaklaştırır. Takva ise manevi bir vasıtadır ve insanı Allah’a yaklaştıran takvadır.
Allah’ın kuluna şahdamarından daha yakın olması manevi bir yakınlıktır ve manevi olan maddi olandan her zaman daha güçlüdür, daha kalıcıdır ve daha değerlidir.
Fakat kul her zaman yakın olmamakta, hatta uzaklaşmaktadır. Kul, Allah’a yaklaşmak için o’nun gösterdiği yollardan yürümelidir.
ALLAH’A YAKINLAŞMA YOLLARI
Allah’a insanı yakınlaştıran sayısız yol vardır.
Allah’a yakınlaştıran her şey kurbanlık olduğuna göre;
- Takva,
- İbadet,
- Dua,
- Hamd,
- İtaat ve
- Tevbe, kulu Allah’a yakınlaştıran kurbanlıklardır.
Bu şekilde yakınlaşan kuluna, Allah da yakınlaşarak mukabele eder.
Ancak Allah, en çok takva ile yakınlaşan kuluna yakınlaşır: Kuran, en çok “Kurbu’t-takva” üzerinde durur.
Yakınlık itaat, uzaklık ise isyandır.
DUA: İBADETLERİN BEYNİ
El Karîb ismine iman, insanı şirkten korur. El Karîb ismine iman eden, duayı kulluğun merkezine koyar. Dua, kalbin Allah ile konuşmasıdır.
Dua ibadetin beynidir. Bütün ibadetler duadır. Duanın beyni de yakın Allah inancıdır; aracısız kulluk. Kullukta ihlas, aracısız kulluktur.
Aracının varlığı, duadan belli olur. Şah damarından daha yakın olan Allah’a dua ederken, neden falancanın yüzü suyu hürmetine demek ihtiyacını hisseder ki?
Allah’ın el Karîb oluğundan şüphesi mi var?
Öyleyse Allah’ı uzakta sanıyor. Rabbimiz de der ki: “Böyle zanneden bana inanıp güvenmiyor demektir. Bana güvenmeyen benden rehberlik beklemesin.”
KARÎB OLAN ALLAH, TEVVAB İSMİYLE KULUNA YÖNELİR
Tevvab, tevbe edene affıyla yönelen, kullarını tevbeye yönelten, tevbeleri günahın sayısına ve sıklığına bakmaksızın her daim ve her yerde kabul eden demektir.
Allah kuluna niçin yönelir?
Çünkü Allah Karîb olandır. Kendi zatını kuluna çok yakın olarak tanıtan birinin, kuluna yönelmesinden daha doğal ne olabilir?
Tevbe: Karîb ismine halisane iman etmektir.
Tevbe eden kul, tevbesiyle şu mesajı vermiş olur:
1. “Ben kulum, kusurluyum. Kusurumun farkındayım. Hem günah işleyip, hem de günahsızmış gibi davranmaktan sana sığınıyorum Allah’ım.”
2. “Sen Tevvab olan Allah’sın. Mükemmel ve kusursuz olan sensin. Sana yönelen kuluna rahmetinle yönelirsin. Bunu da biliyorum”
3. “Senin rahmet denizinde ruhumu yıkamak için sana yöneliyorum. Günahımı iblis gibi savunup şeytan olmak istemiyorum. Âdem gibi tevbe edip, adam olmak istiyorum”
KURBAN: EL KARİB OLAN ALLAH’IN TECELLİSİ
Kurban, yaklaşmamın bütün olumlu boyutlarını ifade eder. Kalp, akıl, vicdan, irade, özetle ruh yaklaşır.
Hikmetsiz ibadet olmaz. Kurbanın hikmeti Allah yaklaşmaktır. Yakınlığın nihai noktası, huzurda olmaktır. Kurban, sürekli huzurda bulunmak demektir. Bu, bir ömrün Allah’a kurban edilmesini ifade eder.
Elbette varlık hiyerarşisi ile, hayvanların insanlara musahhar kılınması diğer bir önemli hikmet lütfudur. Rabbimiz bize; “Varlık insani hizmete mahsustur, sadece Allah karşısında haddini değil, eşya karşısındaki değerini de öğren” buyurmaktadır.
Kurban eyleminde isbat-ı vücud eden insandır ve olayın gerçek kahramanı kesilen kurbanlık değil, o ibadetle Allah’a kurban olup yakınlaşan insandır.
ÂDEM’İN İKİ OĞLUNDAN ÖRNEK
Âdemin oğulları da Allah’a kurbanlık sunmuşlardı. Habil en değerlisini sunarken, Kabil en değersizini verdi.
Habil en çok Allah’ı severken, Kabil en çok malı sevdi. Veya Habil emanet bilinciyle mala sahip oldu, kabil ise mala ait oldu, mal oldu.
KURBAN: İBRAHİMÎ SÜNNETİN RUHU
Hz. İbrahim rüyada oğlu İsmail’i kurban ederken görmüş, rüyayı tabir etmesi gerekirken, rüyayı tasdik etmiş ve infaz etmiştir. Ancak Allah’ın muradı bu değildir. Allah’ın muradı, insanı kurbanlık etme geleneğine ve âdetine son vermekti.
Bu olayda mesaj şudur: Hayvanlar kesilerek kurban edilir. Çünkü hayvanlar insanların hizmetindedir. İnsanlara musahhar kılınmıştır. Yaratılış amacı budur. İnsanlar, kendilerini Allah’a ve Allah yoluna adayarak kurban olurlar, yani Allah’a yakınlaşırlar (Müzzemmil73:8).
Kur’an’da Hz İbrahim ile kurbanın bir arada sunulması, hac ibadetinin de Allah’a yakınlaşmayı yoğunlaştırıcı özelliğinden dolayı olsa gerektir. Allah’a yakınlık ise maddi değil, O’nun rızasına ve sevgisine yakın olmak, yani layık olmaktır.
HEDEF ALLAH’A YAKLAŞMAKTIR
Allah’a yakın olabilmek sadece kurbanın değil, ibadetlerin tamamının ortak gayesidir.
Allah’ın insandan Kur’an’da istediği ibadetlerin hepsi bu manada kurbanlıktır, çünkü insanı Allah’a yaklaştırır.
Efendimiz bir hadisinde, “namaz kurbandır” buyurmuştur.
VİCDAN: KARİB OLAN ALLAH’IN İNSANA SESLENDİĞİ YER
Ruh, 5’li pakettir; Akıl Resûlullah, vicdan Beytullah’tır. Vicdan insandaki Allah’ın sesidir. Allah insana vicdanından konuşur. Onun için vicdan asla yalan söylemez.
Vicdan aktif olarak kullanıldığında bir anlam taşır. Pasif iyi olunursa vicdan kullanılmaz, vicdan yok sayılır, bunun adı vicdansızlıktır.
“ Sana çok yakın mekândan seslenip o güne ilişkin çağrı yapan Allah’ın sesine kulak ver (Kaf 50:41).” Bu yakın mekân, Doğrusunu Allah bilir ama vicdan olsa gerektir.
Kurban ibadetiyle bizi kendisine yakınlaştıran Allah’ım. Seni sınırsızca övüyor ve çok seviyoruz.
Hayırlı bayramlar diliyorum.
Doruk
Orhan Arslan
