Çocukken kavga ederken arkadaşım; " ben babamı ve abilerimi çağıracağım seni dövecekler " dediğinde ben de ailemin onun ailesi kadar kalabalık olmadığını düşünüp," Ben de Allah a söylerim seni döver..!" derdim.. Çocukluğun masum antropomorfik Tanrı telakkisi..
Büyük afetlerde özellikle depremlerde ilerlemiş yaşına rağmen hala çocukluk muhakeme sınırlarını aşamamış insanlar, depremi fırsat bilerek kendilerini Tanrı yerine koyup ucuz yorumlarını boca ederler zavallı kederli insanların üzerine..
Bunlar Antropomorfizm(insani özelliklerin Allah a atfedilmesi, insan odaklı Tanrı telakkisi) in ucuz silahşörleridirler
Kuru zahit aklı vasat din adamları ve avami şeyhler bir tarafa, Akademik apoletlerinin verdiği altı boş özgüvenle bir profesörümüz buyurmuş:" Binalar öldürmez, Allah öldürür..Mars ta bile olsa bu insanlar ölecekti"
Hiç olmazsa ortadoksi islam kelam ve felsefi düşüncelerine bir göz atsan ne olur be hocam? İnsanı sorululuktan kurtaran bir görüş hangi mezhepte var.. Maturidi -Eşarileri kelamı nın ana hipostazı olan " Allah hâlik kul kâsip" (Allah yaratır kul kazanır) yaratma ve kesb teorisine bir göz atsaydın, ki bu bile kader konusunu muğlak bırakır..Senin haddine mi?
Ne diyelim akıl dun himmet zebun..
Bir diğer zavallı ," Kul azmadan afet gelmez"diye buyurmuş.. Sanki deprem sonu Allah la konuşmuş..! Kulların azması sözkonusu ise Las vegas dururken zavallı dini bütün 10 ilimizi niye hedef alsın ki deprem.. ne diyelim,Akıl dun, himmet zebun .
İsrailli Haham hazretleri de boş durmamış, Türkiye'yi kastederek şöyle buyurmuş: " Afet ilahi bir adalettir" Sanki haham hazretlerine de vahiy gelmiş.. Kenan topraklarını kana bulayan bir devletin hahamı olarak arkasındaki devlet terörünü görmeden kuzeye odaklanmış, Allah İsrail'in düşmanlarına ceza vermişmiş.! Ne diyelim ,Akıl dun himmet zebun..
Maalesef lafın ucunun nereye dayandığını ölçemeyen , ortalama bir analitik zekadan dahi yoksun bir zihne, cehalet cesareti de
eklenince bu anlayışlar nevzuhur ediyor..
Tüm Peygamberler, Dört ilahi kitap ...Tevrat Zebur, İncil, Kuran...
Budizm, hinduizm....Vedalar, upanişadlar...
Antik yunan, tabiatçı feylesoflar metafizikçi feylesoflar..
Ortaçağ skolastik feylesoflar..
Doğuda Meşşailer, işrakiler..
Tüm Hindu , budist hristiyan, islam mistikleri...
Aydınlanma filozofları...
19. yy. ve günümüz modern filozofları.. izafiyet, kuantum sıçraması ..Teistler, deistler, panteistler, ateistler...
Kısaca insanlık tarihinin en üst zihin sıçramalarının dönüm noktaları
Her meşrepten her mezhepten belki de insanlığın gelmiş geçmiş en zeki insanları bu varoluş - kader problemine kafa çürütmüşler çözememişler, siz bir cümleyle çözeceksiniz..! Ne diyeyim, akıl dun himmet zebun..
Tam bu noktada Giardano Bruno nun şu sözü karşımıza çıkar;
"Allah iradesini hakim kılmak için yeryüzündeki iyi insanları kullanır, kötü insanlar ise kendi iradelerini hakim kılmak için Allah ı(ın ismini) kullanırlar.."
Bilmezler ki,Külli iradeye taalluk eden kozmik zaman ve mekan,cüz i irademize taalluk eden zaman ve mekan tasavvurumuzun çok ötesinde geniş ve büyüktür..
Dolayısıyla afetleri mükafat ve ceza kıstasında değerlendirmek neredeyse külli iradeye ortak koşmakla eşanlamlıdır..Küçücük aklımızla yuksek idrakleri tartamayız . Çünkü bu terazi bu sıkleti çekemez .
Kaza- kader, varoluş-varlık, mebde -mead, ezel- ebed, külli iradenin cüz i- külli( tikel- tümel) tecellisi kavramları hakkında en azından ortalama bir felsefi - kelâmi birikime sahip olmadan yapılan yorumlar kişiyi antropomorfizm yanılgısına götürür.
Antropomorfik Tanrı anlayışı bütün dinlerde farkedlmeden düşülen itikadi bir tuzaktır ..
Mahluk Halikin gayesini bilemez.. Nasılki bir elma en iyi insanın ve kötü insanın elinden düşerken aynı yerçekimine tabi oluyorsa depremde iyi kötü telakkisine göre hareket etmez..
Atalarımız bundan dolayı, 'Hikmetinden sual olmaz' demişler ya..!
Abd Velioğlu 25.02.2023 ist
