İngiltere'deki bir yatırım şirketinde risk yöneticisi olarak çalışmaya başladığımda, iş dünyasında yeni ilişkiler kurmanın önemini hemen fark ettim. Şirkette çalışan Fransız bir hanımla bağlantı kurmaya çalıştım, ancak onun oldukça soğuk ve kibirli olduğunu gördüm. İlk tanışma girişimimi bir tren yolculuğunda yaptım; karşısına oturup konuşmayı denedim, ancak o kulaklıklarını takarak müzik dinlemeyi tercih etti.
Birkaç ay sonra, ikimiz de Oxford'da bir haftalık bir yatırım seminerine katıldık. Bu süre zarfında onunla daha iyi bir bağ kurmayı başardım. Şirketteki birçok kişi, onunla iyi bir ilişkisi olan tek kişi olmama şaşırdı.
Yaklaşık bir yıl sonra, çalıştığımız şirket başka bir yatırım firmasını satın aldı ve bu süreçte İsviçreli çalışanları işten çıkarmaya başladılar. Fransız hanım da bu dalgada işten çıkarıldı. Ancak ben, kurmakta olduğum risk yönetim sisteminin önemini ve özellikle Japon müşteriler için ne kadar kritik olduğunu göstererek pozisyonumu korumayı başardım. Sistem tamamlandıktan sonra ben de işten çıkarıldım. Bu dönemde, Fransız hanım büyük bir İsviçre bankasında denetim bölümünde çalışıyordu. Kendisiyle iletişime geçtim ve bir iş aradığımı söyledim. Bana, denetim alanında bir pozisyon ayarlayacağını belirtti ve böylece denetim kariyerime başladım.
Ancak bu yeni kariyer başlangıcında iki önemli sorunum vardı: Birincisi, İngilizce iletişim becerilerim yeterli değildi; ikincisi ise denetim hakkında hiçbir şey bilmiyordum. Şirketteki yöneticim bir Arap’tı ve bazı çalışanlar, Arap yöneticimin vasıfsız Müslümanları işe aldığı yönünde dedikodular yapmaya başladı. Fakat beni gerçekten koruyan kişi Arap yönetici değil, Fransız hanımdı. Arap yönetici bana, "Ahmet, senin çok zeki olduğunu biliyorum. Denetim senin için büyük bir mesele değil. Şu iki şeyi anlaman yeterli," dedi. "Denetim yapmadan önce, denetim raporunun nasıl olacağını bilmelisin." Bu yaklaşım bana oldukça ilginç geldi ve "Denetimi yapmadan sonucu nasıl bilebilirim?" diye sordum. O da bana, "Bu çok basit," dedi. "Riskleri analiz eder ve analitik kullanarak genel bir değerlendirme yaparsın. Risklere dayalı olarak, raporun genel olarak nasıl görüneceğini bilirsin. Ancak ayrıntıları bilemezsin. Bu ayrıntıları kontrol faaliyetleri ve kontrol özellikleri ile doldurman gerekir. Denetimde iki şeyi değerlendirmen lazım: (i) Kontrollerin riskleri azaltacak şekilde nasıl tasarlandığını, (ii) Kontrollerin riskleri azaltmak için nasıl işlediğini. Hepsi bu. Denetimin sonucu, boşlukları doldurur."
Bu yaklaşım benim için oldukça aydınlatıcıydı. Boşlukları doldurmak, aslında otomatikleştirilebilecek, tekrarlayan bir işti. İşte burada yapay zekâ ile denetim süreci arasındaki benzerlik belirginleşiyordu. Bir denetimde yönü ve sonucu önceden biliyorsanız, yapmanız gereken, belirli parametreleri analiz etmek ve mevcut verileri bu parametrelere göre değerlendirmektir. Yapay zekâ da benzer şekilde çalışır: Belirli bir amaca yönelik olarak eğitilmiş bir yapay zekâ modeli, önceden tanımlanmış kriterler ve verilerle beslenerek sonuca ulaşmak için gereken ayrıntıları doldurur. Denetim raporları, risk analizine dayalı olarak genel bir yapı öngörülerek hazırlanır ve bu yapı, yapay zekâ tarafından kolaylıkla otomatikleştirilebilir. Yapay zekâ, denetim sürecindeki tekrarlayan görevleri hızlandırabilir, standartlaştırabilir ve olası hataları en aza indirebilir. Ancak, bu sürecin doğruluğunu ve güvenilirliğini sağlamak için insan müdahalesi ve uzmanlığı her zaman gereklidir.
Bu süreç boyunca, Fransız hanım da gösterdiği üstün başarılar nedeniyle ödüllendirildi ve ben de onun kariyerinde ilerlemesine yardımcı oldum. Sonunda yönetici direktörlük pozisyonuna terfi etti. Bu deneyimler, iş dünyasında doğru bağlantılar kurmanın, riskleri yönetmenin ve uyum sağlayabilmenin ne kadar kritik olduğunu bir kez daha gösterdi. Denetim ve yapay zekâ arasındaki bu benzerliği kavramak, yalnızca mesleki becerilerimi geliştirmeme değil, aynı zamanda kariyerimde önemli bir adım atmamı sağladı.
Bu süreçte öğrendiğim en önemli ders, denetim ve yapay zekâ arasındaki ilişkinin, belirli parametreler ve risk analizine dayalı olarak doğru sonuçlara ulaşmak için kullanılabilecek güçlü bir araç olduğuydu. Denetimde insan aklı ve uzmanlığı her zaman gerekli olsa da, yapay zekâ ile bu sürecin daha verimli, hızlı ve etkili hale getirilebileceği açıktır.
