Punto:
Dinle
Bundan 1 hafta önce sosyal medya üzerinden bir anket sorusu sormuştum. Gelen cevapların çoğunluğunun da işaret ettiği gibi bu döngüden hepsi karlı çıkmıştır.
Aslında burada anlatmak istediğimiz konu, “paranın sistemdeki fonksiyonu” konusudur.
Şimdi önce mevcut yapıya olduğu gibi bakalım.
Sistemde toplam 300 TL borç var.
Alp Ali’ye,
Ali Ahmet’e
ve Ahmet de Alp'e borçlu.
Böylece sistem bu noktada -300 TL ile dengede!
Sisteme dışarıdan bir para girişi oluyor. Para sisteme faizsiz olarak giriyor. Diğer bir ifade ile ne kadar para giriyor ise o kadar para çıkıyor.
Örnekteki kapora iadesine fazla takmayın ve giriş/çıkışın bu şekilde olacağına dair anlaştığınızı düşünün.
- Bu sisteme giren 100 TL üç kere dolaşarak sistemdeki borcu sıfırlıyor !
Tayyip'in bunu bilinçli olarak yaptığını düşünürsek, kasabanın ekonomisini iyi yönettiğini ve canlandırdığını söyleyebiliriz.
- Peki, kasabanın alternatifi nedir?
Borçluların bankadan kredi alarak borçlarını ödemesi!
Her bir borçlu bankadan %20 faizle 100 TL kredi alsaydı sistemdeki toplam borç 360 TL ye çıkacaktı.
Yani alternatif daha da borçlanmak olurdu! Bura da detay yorumları geçiyorum.
Şimdi bu örnekte Tayyip' in devlet olduğunu düşünelim.
Devlet sisteme uygun yerden parayı faizsiz olarak sokup yine faizsiz olarak geri alırsa (örneğin vergilerle) hiç bir sorun olmayacağı gibi borçlar azalır ve ekonomi canlanır.
Bu çekirdek örneği her bir bağımsız birime uygulayıp sonra ülke çapında konsolide edebilirsiniz.
Elbette birçok kısıt, kabul ve varsayımlar olacaktır.
Bütün bunlar temel matematik modelin var olmasını değiştirmez.
Neticede, Tayyip devlet olarak ve faizsiz bir şekilde bütün borçları tasfiye edebilir.
Alternatifi, bankaların elinde borçların daha da artırılmasıdır.
Bunları bilseniz iyi olur.
...
Prof. Dr. Mete Gündoğan
